موسسه رخسار قرآن
پاسخی به سخن با «علت» ولی بدون «دلیل» آقای عسگری
"نقد در اصطلاح چاقویی را گویند که مغز گردو را با آن در می آورند بدون
اینکه آسیبی به مغز گردو برسد".
باغبانم شاخ تر می پرورم شاخهای خشک را هم می برم
مکتوبی با عنوان «آسیب شناسی رواج نگاه تفسیر علمی در برخی محافل قرآنی شهرستان نظرآباد» در وبلاگی متعلق به آقای حسین عسگری تهیه شده است با توجه به متن تهیه شده منظور از محافل قرآنی شهرستان نظرآباد جلسات هفتگی چندین ساله مکتب القران رسالت که چند هفته ای است با عنوان جشنواره ژرف اندیشی در قرآن برگزار میگردد می باشد
. بنده به عنوان یکی از دهها مخاطب آن جلسات باید به سمع و نظر ایشان برسانم عنوانی که برای این منظور انتخاب شده خود نشان از آسیبی جدی در حیطه نقد و نقادی است. ضمن اینکه در ترکیب عنوان «آسیب شناسی رواج نگاه تفسیر علمی» واژگانی چون آسیب، راوج، نگاه، تفسیر به چشم می خورد. که واژه نگاه قابل تامل میباشد که ایشان با چه نگاهی چنین نوشته ای تهیه کرده اند؟ آیا مکتوبی از جلسات بصورت چاپی (کتاب، مقاله، نشریه ای داخلی و...) یا رسانهای دیگر به دست ایشان رسیده؟ آیا جناب عسگری در جلسات حضور پیدا کرده اند؟ آیا نمایندهای جهت بررسی جلسات فرستادهاند و ؟؟؟
اما واژه تفسیر: همانطور که در پاراگراف دوم نوشته ایشان به چشم میخورد «موسسه مکتب القرآن رسالت از اواخر پاییز 1387 جلساتی را به صورت هفتگی با دعوت از کارشناسان جوان علوم مختلف برگزار میکند» منظور از علوم مختلف: رشته هایی چون ادبیات عرب/ الهیات/ معارف اسلامی/علوم قرآنی/ فقه و مبانی حقوق/ حقوق/ زیست شناسی/کتابداری/زبان و ادبیات انگلیسی/ مهندسی کامپیوتر/ ادبیات فارسی/ و... میباشد که عناوینی چند از رشته های تحصیلی شرکت کنندگان جلسات هفتگی و هم اندیشی مکتب القران رسالت میباشند که در بین رشته های موجود رشته ای به نام تفسیر نداریم! ضمن اینکه دایر کنندگان این جلسات نیز داعیه تفسیر ندارند! همچنین در عناوین ذکر شده در پاراگراف دوم نوشته ایشان عناوینی چون: محبت، انفاق، چشم زخم، قصه های قرآنی، بازگشت به قرآن، ذوالقرنین، تحریف ناپذیری قرآن در جشنواره ژرف اندیشی مکتب القران رسالت مورد بررسی و گفتگو و هم اندیشی قرار گرفته با توجه به مباحث ارائه شده، نه تطبیقی بین علوم دیگر با قرآن و نه نتیجه گیری صورت گرفته است درحالی که از دیدگاه قرآن و قرآن پژوهان نیز در این جلسات استفاده شده است اما جلسه تفسیر برگزار نشده است.
عنوان «مدیریت زمان در شکار فرصتها» که توسط حجه الاسلام شریعت زاده ارائه شده جلسهای مستقل بوده بنا به درخواست آقای شریعت زاده. که ایشان این عنوان را ذیل عناوین جلسات ژرف اندیشی آوردند. نکته ای که باید به آن اشاره کرد بر می گردد به پاراگراف دوم، آنجا که "دعوت از کارشناسان جوان علوم مختلف" نگاشته شده. باید عرض کنم نزول قرآن در جهت هدایت انسان نازل گردیده و این انسان باید زمینه تفکر و تعقل و تدبّر را در خود و دیگران ایجاد نماید که مصداق کامل آن امامان معصوم می باشند. اما سخن ایشان "دعوت از کارشناسان جوان علوم مختلف" کنایه آمیز مینماید. چرا که ایشان خود تحصیل کرده رشته فقه و مبانی حقوق میباشند در حالی که در مورد تفسیر و روشهای تفسیری و بررسی و جست و جو در آثار مکتوب قرآنی سخن میرانند این مطلب روشنگر این هست که رشته تحصیلی نشان دهنده و شاخصه قرآن پژوهی نیست ضمن اینکه در بین شرکت کنندگان جلسات هفتگی مکتب القران رسالت کارشناسان علوم دینی و قرآن کم نیستند.
متن تهیه شده توسط ایشان متشکل از شش پاراگراف میباشد که چهار پاراگراف آن اختصاص یافته به تفسیر و روشهای تفسیری (خصوصاً تفسیر علمی) که این توضیحا ت و نتیجه گیری از آن همان طور که از عنوان "آسیب شناسی رواج نگاه تفسیرعلمی" بر میآید این رواج را از ناحیه جلسات هفتگی مکتب القران رسالت میبینند این در حالی است که جلسه تفسیری بنا به سخن ایشان برگزار نشده چه برسد به تفسیر علمی که میگویند!!!؟ با توجه به بحث نگاه و سوالاتی که در آن پاراگراف ارائه شد باید به عرض برسانم در تمام جلسات تشکیل شده از آقای عسگری دعوت به عمل آمده اما مشارکتی از ایشان دیده نشده است. کما اینکه انتظار میرود که ایشان ولو یک جلسه در این جلسات حضور پیدا کنند.
در آخرین پاراگراف سخن ایشان تبلیغ موسسه تازه تاسیس رخسار قرآن (البته تاسیس چنین موسساتی قابل تقدیر و بسیار جای خوشحالیست) که خود ایشان از موسسین آن هستند به چشم می خورد. آیا این موسسه تازه تاسیس قابل قیاس با فعالیتهای چند دهه مکتب القران رسالت میباشد. به سمع و نظر قرآن پژوهان و مخاطبان مسائل قرآنی میرسانم مکتب القران رسالت با بیش از دو دهه فعالیتهای قرآنی چندین سال هست که بصورت مستمر در شبهای جمعه به برگزاری جلسات هفتگی گفتگوهای قرآنی میپردازد که دهها مخاطب مشتاق این جلسات با توجه به تاکید آقای عسگری که از تحصیلات عالیه نیز برخوردارند باعث پرشکوه تر شدن جلسات هم اندیشی قرآنی چندین ساله شدهاند. با توجه به پیشینه مکتب القران رسالت و تجربه برگزاری جلسات گفتگو و پرسش و پاسخ و هم اندیشی، این موسسه را بر آن داشته تا با تشکیل کمیته پژوهش و کارگروهای پژوهشی با محوریت قرآن مجید و معارف قرآنی جهت سامان بخشیدن به پژوهشها و آماده سازی آنها برای ارائه در محافل علمی و پژوهشی حرکت کند. که این حرکت با لطف خداوند متعال و شرکت قرآن پژوهان وهمکاری اساتید محترم دانشگاههای علوم قرآنی و حوزه با مکتب القران رسالت مسیر صعودی خود را پیش گرفته است و ما امید این را داریم که افتخارات مکتب القرآن رسالت را در جوامع علمی و پژوهشی به ثبت برسانیم. در پایان با توجه به فضای مذهبی و معنوی شهرستان نظرآباد شایسته است موسسات قرآنی در جهت تعالی ترویج فرهنگ و معارف قرآنی همگام و هم اندیش باشند.
نوشته شده توسط موسسه رخسار قرآن در جمعه 88/2/4 و ساعت 8:57 صبح | نظرات دیگران()
اعلام پایان گفتگوی انتقادی با نویسنده
وبلاگ «گروه قرآن پژوهی مکتب القرآن شهرستان نظرآباد»
رقیب آزارها فرمود و جای آشتی نگذاشت
مگر آه سحرخیزان سوی گردون نخواهد شد؟
بنده پس از نگارش از سر صدق مطلب «آسیب شناسی رواج نگاه تفسیر علمی در برخی محافل قرآنی شهرستان نظرآباد» و پاسخ خارج از موضوع و غیر روشمند نویسنده وبلاگ «گروه قرآن پژوهی مکتب القرآن رسالت نظرآباد»، در سوگ شهرستانی نشسته ام که نقد در آن پرهزینه و در حال فراموشی است. اندیشناک حرمت مجادله احسن قرآنی در بین بچه مسلمانها هستم که اینک بر باد تهمت و نابردباری می رود. نگران این هستم که چرا قواعد نقد و گفتگوی متدیک کمتر در بین پیروان قرآن و اهل بیت (ع) رعایت می شود. دل مشغول این موضوع هستم که چرا انتقاد دلسوزانه و احساس خطر شاگرد حقیر و ناچیز مکتب قرآن این چنین آماج گمانه زنی های وهم آلود محلّی می شود. بی تردید بنده در همه مسائل فرهنگی و اجتماعی شهرستان، با دوستان خود همداستان نیستم اما چرا این اختلاف سلیقه را مترادف با دشمنی می گیرید و با همین منطق فرو کوفتن بنده را با هر وسیله ای روا می دانید؟ رسم مسلمانی اقتضا می کند که اولا" اختلاف سلیقه را از دشمنی ورزیدن جدا کنید و ثانیا" مسوولانه و عالمانه بنشینید و در بررسی دغدغه چنین کسی قلم بزنید و روشنگری روشمند کنید، نه اینکه سخن های ناروا و خارج از موضوع بزنید و...
اینها را گفتم تا گواهی دهم بر حلول زمانه عسرت و بر ناامنی اهل قلم در این شهرستان توسعه نایافته. خداوندا! تو گواهی که این قوت و فرصت را که به این بنده دادی تا احساس خطر «غلبه نگاه علمی به کلام وحی» را با دوستان خود در میان بگذارم، ضایع نکردم و سعی کردم آشکارا و با رعایت ادب با آن عزیزان سخن گویم اما آنها با پیش کشیدن سخن های حاشیه ای و ناروا اصل مدعا را به فراموشی سپردند. به گمانم ادامه این فضای مشوّش بیش از این باعث ملال خواهد شد. آرزومندم که زمستان نابردباری از مراکز قرآنی و فرهنگی شهرستان ما رخت بربندد.
سخن پایانی این که بنده همچنان بر نگرانی خود مبنی بر آسیب نگاه علمی به قرآن اصرار دارم و برخی موضوعات مطرح شده در جشنواره ژرف اندیشی آن موسسه را مصداق بارز این نگاه می دانم. به همین جهت فرازهای پایانی این گفتگوی انتقادی را مزین می کنم به دیدگاه آیت الله محمدهادی معرفت کسی که قرآن پژوهان شیعه به وجود ایشان افتخار می کنند. ایشان در این باره معتقد است: «قرآن یک کتاب علمی به معنای خاص آن نیست که مقصود از آن، مسائل علمی روز باشد؛ بلکه قرآن، کتاب هدایت است و هر جا که لازم بوده، به مسائل علمی هم اشاره کرده، اما این اشاره، به عنوان اصل نبوده است. در تطبیق آیات با نظرات علمی این گونه موارد را باید به عنوان احتمال مطرح کرد؛ زیرا نظرات علمی همواره در حال تحول و دگرگونی هستند و استفاده از دستاوردهای علمی، به عنوان ابزار و درک مفاهیم قرآنی برای صاحب نظران، قهری است ولی برای استفاده دیگران، باید این نظرات به کمال مطلوب خود رسیده باشد و در عین حال، با کلمه «یحتمل» (احتمال دارد) مطرح شود، چنانکه در مسائل علمی غیر تجربی هم همین گونه است.» ( نشریه گلستان قرآن، ویژه آرا و اندیشه های آیت الله معرفت، ش199، اسفند 1383).
روزی که پیشگاه حقیقت شود پدید شرمنده رهروی که عمل بر مجاز کرد.
نوشته شده توسط در جمعه 87/12/2 و ساعت 11:1 عصر | نظرات دیگران()
آسیب شناسی رواج نگاه «تفسیر علمی»
در برخی محافل قرآنی شهرستان نظرآباد
مفسران قرآن کریم برای رسیدن به مفهوم یک یا چند آیه، راه و روشی را اتخاذ می کنند که به آن «روش تفسیری» گفته می شود. یکی از آن روش ها، روش «تفسیر علمی قرآن» است. برخی پژوهشگران تفسیر علمی قرآن را یکی از گونه های مکاتب تفسیری بر می شمارند نه روش تفسیری. در شیوه تفسیر علمی، مفسر با نگرش علمی وارد آیات قرآن می شود و سعی می کند که آیات را با اصطلاحات و علوم روز تطبیق دهد. درباره درستی و نادرستی این شیوه، نظرهای متفاوتی ارائه شده است که در ادامه همین نوشتار به آن دلایل پرداخته می شود.
مؤسسه مکتب القرآن شهرستان نظرآباد از اواخر پاییز 1387 جلساتی را به صورت هفتگی با دعوت از کارشناسان جوان علوم مختلف برگزار می کند. برخی از موضوعات «جشنواره ژرف اندیشی در قرآن» عبارتند از: تغذیه در قرآن؛ رویا در علوم جدید و قرآن؛ مدیریت زمان در شکار فرصت ها (ارائه شده به وسیله حجت الاسلام شریعت زاده مبتکر علوم کاربردی اقتدار در ایران؟!) و...
با بررسی و جست وجو در آثار مکتوب قرآنی روشن می گردد که گرایش به تفسیر علمی در بین مفسران شیعی در گذشته بسیار کم رنگ بوده و شاید بتوان گفت هیچ اثر و نمودی نداشته است اما در یک قرن اخیر این روش طرفدارانی در بین قرآن پژوهان پیدا کرده است. علاوه بر برخی حوزویان، چهره هایی از «جریان نواندیشی دینی» با این شیوه به تفسیر قرآن پرداخته اند: آیت الله سیدمحمود طالقانی (م 1358 خورشیدی) در تفسیر پرتوی از قرآن؛ استاد محمدتقی شریعتی (م1366 خورشیدی) در تفسیر نوین؛ مهندس مهدی بازرگان (م1373 خورشیدی) در غالب آثارش؛ دکتر یدالله سحابی (م1381 خورشیدی) در کتاب های خلقت انسان و قرآن و تکامل. برخی از دلایل باورمندان به این شیوه تفسیری عبارتند از: 1- جامعیت قرآن نسبت به علوم و نیازهای بشری؛ 2- اثبات اعجاز علمی قرآن؛ 3- اثبات سازگاری علم و دین؛ 4- تفسیر علمی، خدمتی به دین و وسیله افزایش ایمان مردم؛ 5- تفسیر علمی، وسیله فهم بهتر قرآن؛ 6- تفسیر علمی، عامل تبلیغ و ترویج اسلام.
قرآن پژوهان مخالف با تفسیر علمی ضمن نقد دلایل پیش گفته، برای اثبات دیدگاه خود دلایلی را به شرح ذیل بیان می کنند: 1- هدف از نزول قرآن هدایت و تربیت است؛ 2- تغییرپذیری یافته های علمی؛ 3- ناسازگاری علم و دین؛ 4- تفسیر علمی، عامل تأویل و مجازگرایی؛ 5- تفسیر علمی، روش صحابه و تابعان نبوده است؛ 6- تفسیر علمی منجر به تفسیر به رأی می شود؛ 7- تفسیر علمی شامل بخشی از آیات می شود؛ 8- تابعیت قرآن از سایر علوم. با بررسی دو دیدگاه فوق می توان نتیجه گرفت که قرآن کتاب هدایت، تربیت و تزکیه نفوس است و برای آموزش علوم و فنون زندگی که بشر به نیروی تفکر می تواند به آنها دست یابد، نازل نشده است. از این رو هرگز نباید از آن انتظار داشته باشیم تا جزئیات علوم را مطرح کرده و همه قوانین علمی را استخراج کند. اشاره مختصر قرآن به پدیده های هستی در علوم مختلف در راستای اهداف نزول یعنی هدایت بشر و به منظور ژرف اندیشی بیشتر انسان است نه آن که مقصود اولیه و اصلی باشد.
در سالهای اخیر برخی قرآن پژوهان در تطبیق آیات قرآن با یافته های علوم تجربی راه افراط را پیموده اند. عده ای نیز یک سره نقش قرآن را در بیان پدیده های هستی و علمی نادیده گرفته اند. به نظر می رسد هر دو گروه بر خطا رفته اند و تنها افرادی بر طریق صوابند که با احتیاط و اعتدال و رعایت مبانی و اصول تفسیر علمی مقبول، مبادرت به این کار کرده اند. به دیگر سخن تحمیل نظریه ها، فرضیه ها و کشفیات علمی غیرقطعی به قرآن کریم، بارزترین لغزش حرکت افراطی در تفسیر علمی قرآن است که دستاوردی جز التقاط در پی ندارد. کمتر کسی در حسن نیّت اداره کنندگان «جشنواره ژرف اندیشی در قرآن» تردید دارد. نشستی که در کنار جلسات «گفت و گوهای قرآنی» مؤسسه رخسار قرآن در نوع خود تنها جلسات هم اندیشی قرآنی به شکل جدید در دو شهرستان ساوجبلاغ و نظرآباد به شمار می رود. نکته مهم این است که بایستی در ورود صحیح و روشمند به مباحث قرآنی، بیشترین دقت ها را اعمال کرد چون لغزشگاه هایی همانند التقاط و تفسیر علمی افراطی در طریق فهم قرآن وجود دارد که می تواند ما را از معرفت عمیق و دقیق به کلام وحی باز دارد. بی تردید تشکیل هیئت علمی قوی متشکّل از کارشناسان حوزوی و دانشگاهی علوم دینی در کنار این گونه نشست ها تا حد فراوانی از بروز و غلبه این شیوه ناصواب در محافل قرآنی شهرستان جلوگیری خواهد کرد.
خوانندگان گرامی می توانند برای مطالعه پاسخ موسسه مکتب القرآن رجوع کنند به: http://gqpr.blogfa.com/87114.aspx
نوشته شده توسط در جمعه 87/11/18 و ساعت 3:28 عصر | نظرات دیگران()
